ئیسرائیل چەند کێشەیەکی قورسی بۆ چوونە ناوەوەی غەززە بۆ دروست بوو

لە ریپۆرتاژێكیدا (سكای نیوزی عەرەبی)، سێ تەگەرەی سەخت لەبەردەم ئیسرائیلدا دەبینێ، بۆ چوونه‌ ناو غەزە لە رێی (زەمینی) وشكانییەوە.

ئیسرائیل ئۆپراسیۆنی (گومەزی ئاسنین)ی لە ئاسمانەوە گواستەوە بۆ زەویی وشكانی، دوای ئەوەی بۆ ماوەی هەفتەیەك جبەخانەیەك مووشەكی پێشكەوتووی بەسەر ئەو شارەدا باراند، كە بووە هۆی كوژرانی هەزار سەدان كەسی فەلەستینی.

دوێنێ هەینی 13ی 10ی 2023، ئیسرائیل رێی دا بە خەڵكی سڤیلی غەزە شارەكە بەرەو باشوور جێبهێڵن، لە كاتێكدا ئەو رێوشوێنە لەلایەن بزووتنەوەی حەماسەوە رەت كرایەوە. نەتەوە یەكگرتووەكانیش رایدەگەیەنێ، گرتنی غەزە دەبێتە هۆی پەڕاگەندەبوونی ملیۆنێك و 100 هەزار كەس لەو بەرەی غەزە، كە زیاتر لە 15 ساڵە گەمارۆ دراوە.

بۆ یەكەمجارە لەدوای 17 ساڵ گەمارۆدان، ئیسرائیل بڕیاری ده‌ستبه‌سه‌رداگرتن و چوونە ناوەوەی غەزە بدات لە رێی وشكانییەوە (كە فەڵەستینییەكان بە داگیركردنی غەزە ناوی دەبەن).

ئیسرائیل بۆ ئەو هێرشە چاوەڕوانكراوەی، داوای هێزە یەدەگەكانی كرد، كە ژمارەیان گەیشتووەتە 350 هەزار سەرباز، 100 هەزاریان لەسەر سنووری باكوور لەگەڵ لوبنان و سووریا دانراون و ئەوانەی دیكە لە دەوروبەری غەزە كۆكراونەتەوە و دەستیان بە راهێنان و ئامادەكاریی كردووە بۆ گرتنی شارەكە.

بەپێی پێشبینیی شارەزایان، كە بۆ (سكای نیوزی عەرەبی) ئاشكرایان كردووە، ئەم هێرشەی ئیسرائیل لە رێی وشكانییەوە، ئەم بەرەی غەزە وێران دەكات، بەڵام هەندێ تەگەرەی سەختیش لەسەر رێگایەتی، دیارترینیان:

1- كەمین و خەندەقە هەڵكەندراوەكانی غەزە.

2- بوونی ژمارەیەكی زۆر بارمتەی ئیسرائیلی بە دەستی حەماسەوە.

3- ئەو قایمكارییەی حەماس لەو چەند ساڵەدا لە شارەكەدا كردوویەتی. 

توانا سەربازییەكانی ئیسرائیل لە جەنگی وشكانیدا:

– سوپای ئیسرائیل پێكهاتووە لە 173 هەزار سەرباز لەناو خزمەتی ئاساییدا و 465 هەزار سەربازی یەدەگ، ژمارەی ئەوانەش، كە ئامادەی خزمەتی سەربازیین دەگاتە نزیكەی یەك ملیۆن و 700 هەزار كەس.

– ئیسرائیل هێزەكانی خۆی، لەناویاندا هەشت هەزار كۆماندۆی تایبەت و تۆپخانە و مووشەكهاوێژ و 300 تانكی لە كۆمەڵگەی سدیرۆتی سنووریی دامەزراندووە.

– ژمارەی هێزی وشكانیی ئیسرائیل دەگاتە 140 هەزار سەرباز، كە لە خزمەتی سەربازیدان و  هەزار و  650 تانكیان هەیە، 500 لەو تانكانە لە جۆیر مێركافان، كە بە قایمترین تانك دادەنرێن لە جیهاندا.

– ئیسرائیل حەوت هەزار و 500 زرێپۆشی جەنگیی هەیە، هێزی تۆپهاوێژیشی بریتییە لە هەزار تۆپ، لەناویاندا 650 تۆپ، كە جووڵەیان پێ دەكرێ و 300 تۆپی جێگیری مەیدانییش.

توانای هێزی ئاسمانی و مووشەكیی ئیسرائیل

بەپێی ئەو ئامارانەی رۆژنامەی (زە سەن)ی بەریتانی بڵاوی كردوونەتەوە، ئیسرائیل لە بۆردومانی غەزەدا تەنیا تا چوارشەممەی رابردوو، زیاتر لە 600 فڕۆكەی جەنگی و 300 مووشەكهاوێژی بۆ بۆردومانكردنی غەزە بە مووشەك و بۆمبەكان بەكار هێناوە، بەمەش دوو هەزار گوللەتۆپ و مووشەك و هەزار تەن بۆمبی بەسەر زیاتر لە دوو هەزار و 400 ئامانجی بزووتنەوەی حەماسدا باراندووە لە غەزە.

بەپێی راپۆرتە سەربازییەكان، ئیسرائیل 595 فڕۆكەی جۆراوجۆری هەیە، لەناویاندا 241 فڕۆكەی شەڕكەر و 23 فڕۆكەی هێرشبەر، لەگەڵ 128 هێلیكۆپتەری سەربازی، هەروەها فڕۆكەی دیكە، كە بۆ ئەركی تایبەت بەكار دەهێنرێن.

بەگوێرەی. (گلۆبال فایەر) و (ئارمی ریكۆگنیش)، ئیسرائیل 11 جۆر مووشەكی هەیە، هەندێكیان ناوخۆیی و هەندێكیشیان هاوردەكراون، كە مووشەكی باڵدار و مووشەكی بالیستییان تێدایە، جگە لە مووشەكهاوێژەكان، دیارترینیشیان:

– (ئەریحا-1)، كە مووشەكێكی بالیستیی كورت مەودایە، فەڕەنسا و ئیسرائیل پەرەیان پێ داوە و مەوداكەی لەنێوان 500- 720 كیلۆمەتر دەڕوا، بەڵام ئەم مووشەكە لە خزمەتی سەربازیدا كێشراوەتەوە.

– (ئەریحا- 2) مووشەكێكی بالیستیی مەودا مامناوەندە و ئیسرائیل پەرەی پێ داوە، مەوداكەی لەنێوان 1500- 3500 كیلۆمەترە.

– (ئەریحا- 3): مووشەكێكی بالیستیی مەودا مامناوەندە و ئیسرائیل پەرەی پێ داوە، مەوداكەی لەنێوان 4800- 6500 كیلۆمەترە.

– (لورا): مووشەكێكی بالیستیی كورتمەودایە، مەوداكەی 280 كیلۆمەترە، دەتوانرێ لە رێی وشكانی و ئاوییدا بهاوێژرێ، لە جۆرە دژە كەشتییە.

– (ئارۆ- 3): بەشێكە لە تۆڕی بەرگریی ئاسمانیی چینەكانی هەوا، ئیسرائیل بە مەبەستی پاراستنی ئاسمانەكەی و بۆ بەرپەرچدانەوەی ئامانجە هەواییەكان دروستی كردووە، كە بۆ چینی زۆر بەرز لە هەوا هەڵدەدرێت.

– (گومبەرزی ئاسنین) و (قۆچەقانیی داوود): بۆ پاراستن و دڵنیابوون لە بەرزیی نزیك و مامناوەندی ئاسمان بەكار دەهێنرێن.

پێشبینیی بۆ ئۆپەراسیۆنی وشكانیی فراوان و درێژمەودا

لیوا فایز ئەلدویری، پسپۆری سەربازی، بۆ (سكای نیوزی عەرەبی) رایگەیاندووە، ئۆپراسیۆنی (لافاوی ئەقسا)، كە بزووتنەوەی حەماس لە شەممەی رابردوودا جێبەجێی كرد، پێشكەوتنێكی جۆری بوو بە بەراورد بە ئۆپەراسیۆنەكانی پێشووی دژ بە ئیسرائیل. بۆیە لە بەرامبەردا وەڵامی ئیسرائیل زۆر رەق و قورس دەبێت.

– ئیسرائیل لە چەند رۆژی رابردوودا لە ئاسمانەوە هەڵمەتێكی چڕی كرد بۆ ئامادەسازی بۆ شەڕی وشكانی، لە رێی بۆردومانێكی چڕی وشكانی و ئاوەكییەوە.

– چاوەڕوانكراوە بارەگای سەركردەكانی حەماس بكرێتە ئامانج، كە سەرپەرشتیی ئۆپراسیۆنەكەیان كرد، جگە لە بەئامانجگرتنی ژێرخانی ئەو بەشەی غەزە.

– بۆردومانی ئیسرائیل دەستی لە هیچ شتێك نەپاراست، لەكاتێكدا 200 فڕۆكەی سەربازی بۆ بۆردومانكردنی رووبەرێكی بچووكی جوگرافی بەكار هێنا.

– باسكردنی ئیسرائیل لە درێژمەودا مانای ئەوە دەدات، كە پێ دەنێتە ناو ئۆپەراسیۆنێكی فراوانی وشكانی، كە ماوەیەكی زۆر دەخایەنێ.

تۆڵەكردنەوە لە حەماس

فلادیمێر ئیگۆر، پسپۆری سەربازیی رووسی دەڵێ، هێرشی زەمینی بۆ سەر غەزە، بێ هەر پاساوێك بێت، ئەو بەشەی غەزە وێران دەكات كە هێرشی دەكرێتە سەر. ئیسرائیل ئەوەی لە جەنگەكانی پێشتردا تاقی كردووەتەوە، بەڵام سەركەوتوو نەبووە.

– هێرشی زەمینی رووبەڕووی زۆر سەختیی دەبێتەوە، لەوانە كەمین و خەندەق و چاڵی هەڵكۆڵدراو، كە هێزەكانی حەماس لەو بەشەی غەزە هەڵیان كۆڵیوە.

– ژمارەیەكی زۆر لە دیلی ئیسرائیل لەژێر دەستی بزووتنەوەی حەماس و جیهادی ئیسلامیدان و مایەی دڵەڕاوكێن بۆ ئیسرائیل.

– ئەو قایمقارییەی بزووتنەوەی حەماس لە ماوەی 17 ساڵدا كردوویەتی، رەنگە ببێت بە سوپرایز بۆ هێزەكانی ئیسرائیل.

ئەو پسپۆڕە ڕووسییە پێیوایە، دەكرێ ئیسرائیل تەنیا لە رێی گرووپی تایبەت و بە ئۆپراسیۆنی جۆریی بچێتە ناو غەزەوە، ئینجا هێواش هێواش فراوانی بكات.

ڕوونیشی كردۆتەوە، ئیسرائیل دەیەوێ تۆڵە لە حەماس بكاتەوە، بۆ ئەو هێرشە سەربازییەی لە 7ی ئۆكتۆبەردا حەماس كردییە سەری و بوو بە سوپرایزێكی تەواو و بە شێوەیەك ئازاری ئیسرائیلی دا كە هەست بكات شكۆی شكێندراوە.  هەر لەبەر ئەوەشە كە ئیسرائیل دەیەوێ گەورەترین وێرانكاری لە غەزەدا بكات، كە گەورەتر بێ لە هەر جەنگێكی پێشووتری، بۆ ئەوەی ببێتە پەیامێك بۆ (حزبوڵا، حەماس و هەر گرووپێكی تر) و تێبگەن كە هەر یەكێكیان كارێكی هاوشێوەی حەماس بكەن، ئەوا زۆر شار و ئاوەدانیی تر، هەمان چارەنووسی غەزەیان دەبێ!

هەرچەند هەموو شارەزایانی سەربازی پێیانوایە كە ئیسرائیل لە كاردانەوەی بەرامبەر بە هێرشەكەی حەماس، كەرتی غەزە وێران دەكات، بەڵام پێیانوایە كە هێرشەكەی حەماس پاساو نییە بۆ ئەو وێرانكارییە.